کاشی خانه نه نتیجه رونق مالی

کارگران ضرابخانه نیازی به آشنایی با زبان خارجه نداشتند، فرزندان و نوادگان آقامحمدخان ضرابی کاشی هم در ضرابخانه کار نمیکردند. در نتیجه بهینهسازی خواص حرارتی این کاشیها، استحکام کلی آنها کاهش یافت؛ بنابراین استفاده از این کاشی در مناطق پراسترس مانند اطراف درها و پنجرههای ارابه فرود مناسب نبود. دیگری مربوط است به خانواده ای از کاشان که مستنداتی از احوال آنها از گذشته تا کنون در دست است که برای محققین قابل دسترس است. خانواده ضرابی پس از چند سال زندگی در آلمان حرفه حلبی سازی که به آهنگری نزدیک است (ولی با فلز سرد کار میکنند) و اولین دستگاههای چرخ حلبیسازی یا زیگ را از آلمان به ایران آوردند، این افراد به بِلِشمیت مشهور شدند. دربارهٔ ابزارها به دستگاهی که با هندل دستی کار میکند اشاره کرده و میگوید ابزاری به نام ماشین هند-کرنکد در دوران پهلوی اول در ایران موجود بوده است که مهمترین وسیله برای شکل دهی به ورقه فلز بوده است و در کنار متدهای دستی به کار گرفته میشده است. در دوران پهلوی اول و در ۱۹ دی ۱۳۱۶ خورشیدی قانون تقسیمات کشوری اصلاح شد و منطقهٔ کرمانشاه شامل شهرستانهای شاهآباد، کرمانشاه، ایلام، سنندج، شهرستان ثلاث (ملایر و نهاوند و تویسرکان) و همدان بهعنوان یکی از ۱۰ استان کشور ایران، با عنوان «استان پنجم» نامگذاری شد.

بخاریهای هیزمی و نفتی هگمتان کار که ابتدا با لیبل اکباتان در دوره پهلوی در تهران مورد استفاده قرار میگرفت و تا مدتها در باغهای حومه تهران دیده میشود نمونه آشنا بشمار میرفت. مردم خیر اندیش ابتدا ظروف پرآب را روی زمین و در هوای آزاد و سایه درختان کهن و طاق نماها قرار میدادند تا تشنگان آبی بنوشند و سیراب شوند. اسکناس و بانکداری جایگزین ضرابخانهها میشود، و در ابتدا اسکناسها در غرب چاپ میشوند (بانک بازرگانی تنها توزیع کننده اسکناسهای چاپ شده در انگلیس بود و تا سال ۱۳۶۲ هیچ اسکناسی در ایران چاپ نمیشد)، استادکاران ضرابخانه که از مشاغل دولتی بود باید به دنبال کار دیگر بودند. در قرن پنجم هجری فضای شبستانی با ستونهای متعددی که در مقابل محراب کار میشد، تغییر یافت و فنونی به کار رفت که جزو معماری دورهٔ اسلامی ایران بود. به کوشش غلامرضا ستوده. اصطلاح، فلزکاری (metalsmith) اغلب اشاره به صنعتگرانی دارد که مهارت خود را در بسیاری از فلزات مختلف به عمل میگیرند مانند طلا، مس و نقره. چنانکه گفته شد کارگر ضرابخانه نیازی به آشنایی با زبانهای خارجه نداشت، کافی بود فنون کار را فرا بگیرد.

به دلیل این تاخیرها، در کوتاه مدت پتانسیل زیادی برای عدم تعادل وجود دارد. اگرچه ایشان این صناعت را از آلمان به ایران آوردند بسیاری از آثار ایشان از جمله کالاهای نفیس تزیینی منقوش جلادار و دَمِسین (آهن زراندود)، صندوق، کبابپز، چراغها و بخاریهای هیزمی و نفتی توسط گردشگران اروپایی خریداری میشد و در کلکسیونهای غربیها جا میگرفت، که در میان آنها خریداران آلمان و اتریش و سوییس نیز وجود دارند. ، تکنیک حلبی سازی و اصطلاحات آلمانی چون فایتزتکنیک، کلَپیغَه و اِشپنگلا و فلَشنَه و کلِمپنَفُست نیز از طرف او و سه فرزندش در ایران رواج گرفت. او این هنر را در اروپا بهتر و کارآمدتر آموخت و با بازگشت به همدان مغازهٔ حلبی سازی راه انداخت به کمک سه فرزندش این صنعت را رواج داد. استادی که این پیشه را در همدان رونق داد و سبب شد که راستهای به نام حلبی سازان در بازار همدان شکل بگیرد، استاد «نورعلی ضرّابیان» بود. مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۳۱۷ هجری قمری (۱۲۷۸ خورشیدی) فرمان داد که ورود رنگ صنعتی برای قالی به کشور ممنوع شود. در کتیبههای مسجد نام پادشاهانی همچون ملکشاه سلجوقی، شاه عباس صفوی و…

میراث فرهنگی حرفه حلبی سازی مرهون تلاش افراد نوجو بازنشسته ضرابخانههای دوران ناصری است که هم در کار کردن با فلز مهارت داشتند و هم از زمره محدود افرادی بودند که زبانهای اروپایی میدانستند و با اروپاییان آمد و رفت داشتند. صناعت پر قدمت حلبی سازی به همت سیّد محمّدباقر ضرابیان از شهر همدان در فهرست آثار ملی ثبت شد و ثبت در یونسکو نیز پیشنهاد ایشان بوده است. دو تاریخچه درباره ورود فن حلبی سازی به ایران عنوان شده است که یکی از این دو روایت از سوی سیّد محمّدباقر ضرّابیان عنوان شده است. او مأمور به تأسیس حکومت ایلخانی، تأمین امنیت برای مغولان و برانداختن اسماعیلیان ایران و خلافت عباسی بود. اکنون نیز نوهٔ او استاد «محمّدباقر ضرّابیان» در این پیشه از سرآمدان است. به گفته حسین ضرابی (زاده ۱۳۱۰) رئیس اسبق اداره اصناف که پس از بازنشستگی به نایب رییسی اصناف برگزیده شد، «تاریخچه این حرفه به دوران پیش صنعتی بازمیگردد، قدیمیترین و غنیترین تاریخ را در پیشه حلبیسازی ، مجارستان دارد و از سده پانزده میلادی این شغل در مجارستان معمول بوده است، و بیشتر در صنعت ساختمان، برای ساخت ناودان و آببند، تانکر، کوره و بخاری…

برای کسانی که هر گونه نگرانی در مورد دقیقا کجا و همچنین راهنمایی در مورد چگونگی استفاده از کاشی از چی درست میشه ، شما احتمالا می توانید با ما در صفحه وب تماس بگیرید.